Γιώργος Συνεφάκης - Περί παρελάσεων το ανάγνωσμα, πρόσχωμεν

Σχετικά με το ζήτημα των παρελάσεων, που κάθε παραμονή εθνικών επετείων αναφύεται, απλώς παραθέτω το σχετικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στον 'Λόγο του Συλλόγου' τεύχος 8. Νομίζω τα λέει όλα.

Ο αρχισυντάκτης μας, παρακολούθησε με μεγάλη προσοχή, χαμογελώντας ειρωνικά πολλές φορές,- τις έντονες συζητήσεις περί της αναγκαιότητας ή μη των παρελάσεων στις εθνικές επετείους. Τα δύο μέτωπα που εμφανίστηκαν, οι παρελασιολάτρεις και οι παρελασιομάχοι, συγκρούστηκαν τηλεοπτικώς κατά το πώς είθισται, δημιουργώντας όπως πάντα μία θαυμάσια ατμόσφαιρα, αυξάνοντας την τηλεθέαση, προς τέρψιν των δήθεν κοπτομένων εθνικώς τηλεπαρουσιαστών.

Ο Ουμπέρτο ΄Εκο, ο διάσημος συγγραφέας και φιλόσοφος της εποχής μας, σε ένα κείμενο του 1970, λέει ότι : Οι στρατιωτικές παρελάσεις είναι ένα ψέμα δημόσια εκτεθειμένο που εμφανίζεται με το προσωπείο της πομπώδους δύναμης της αλήθειας. Είναι ένα από τα ψέματα θεμέλια του έθνους-κράτους. Η στρατιωτική παρέλαση δεν είναι μία φιέστα, γιατί αν ήταν τέτοια θα κάναμε γλέντια και γιορτές, δεν θα δείχναμε όπλα. Τα όπλα ένα κράτος δεν τα δείχνει στον εχθρό του. Όλη αυτή η επίδειξη, έχει να κάνει με τη δομή του έθνους-κράτους όπως αναπτύχθηκε στην πολεμική δημοκρατία και στον πολεμικό φασισμό της δεκαετίας του ΄30’ και αφορά μία θεώρηση του εξουσιαστικού πολιτικού λόγου εκείνης της εποχής, μέρος του οποίου είναι και η απαρχή των μαθητικών παρελάσεων.

Η γνώμη του αρχισυντάκτη μας εμφανίζει κάποιες ελαφρές αποκλίσεις από αυτή τη γενική θεώρηση του Έκο, την οποία και κατ’ ουσία ασπάζεται. Οι παρελάσεις (κυρίως οι στρατιωτικές) είναι μία απολύτως ελεγχόμενη εικονική πραγματικότητα. Αν κάποιος φωτογραφίσει ένα άρμα μάχης μέσα στο στρατόπεδό του, θα συλληφθεί ως κατάσκοπος, ενώ το ίδιο άρμα τον παροτρύνουν στην παρέλαση να το φωτογραφίσει και να νοιώσει εθνικά υπερήφανος και ασφαλής. Ωστόσο, όπως κάθε θεσμός, έτσι και η παρέλαση, είτε καταξιώνεται κοινωνικά, είτε συνεχίζεται απλώς από συνήθεια ή βαριεστημένα κεκτημένη ταχύτητα, είτε αυτοκαταργείται ως αναχρονιστικό έθιμο από την ίδια τη ζωή. Οι μαθητικές παρελάσεις επεβλήθησαν στην Ελλάδα το 1936 επί μεταξικής δικτατορίας, ως δήθεν δείγμα σφρίγους του γένους και των τέκνων του, εμφυσώντας μία μιλιταριστική νοοτροπία από πολύ νωρίς στις νέες τρυφερές γενιές και ψυχές. Εξελίχθηκαν αργότερα σε ένα μείγμα εικονικής αξιοκρατίας, όπου σημαιοφόρος και παραστάτες ήταν αναπόφευκτα οι καλύτεροι μαθητές των τάξεων, ανεξαρτήτως σωματικών προσόντων, ενώ το άγημα το αποτελούσαν πάντα οι ψηλοί και οι θεωρούμενοι λεβεντόκορμοι, σε αντίθεση με τους μη ‘παρελάσιμους’ κοντούς και χοντρούς, συνήθως τους λεγομένους διαβαστερούς ή σπασίκλες, τους οποίους ο εκάστοτε γυμναστής τούς εξαφάνιζε προσωρινά επί 3ήμερον.

Ο γράφων πάντως, θυμάται με ειρωνική τρυφερότητα την ‘τραυματική εμπειρία’ της αποκαθήλωσης του ως παραστάτη της 5^ης Γυμνασίου (επί χούντας αυτά), διότι η τότε κυρία Νομάρχου ήθελε να δει τον κανακάρη της να παρελαύνει πάση θυσία και ανεξαρτήτως επιδόσεων στα μαθήματα, πράγμα που επέτυχε ως διά μαγείας με μία απλή διαταγή στρατιωτικού διοικητή, προς δόξαν της αξιοκρατίας του καθεστώτος και χωρίς η άσπλαχνη να υπολογίσει την τρυφερή ψυχούλα του αποκλεισθέντος και τις ανεπούλωτες ακόμη και σήμερα φοβερές πληγές που υπέστη.

Από τότε τα πράγματα βελτιώθηκαν φαινομενικά (επιτρέπεται π.χ. εδώ και κάποια χρόνια η συμμετοχή των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης στις μεγάλες στρατιωτικές παρελάσεις), πρόσφατα δε επετράπη και σε ένα παιδί -Ελληνόπουλο- με μειωμένη κινητικότητα να παρελάσει ως σημαιοφόρος στο αναπηρικό του καροτσάκι (σε αντίθεση με το προπερσινό Αλβανόπαιδο, που είχε μεν σωματική και μορφωτική αρτιμέλεια, αλλά δυστυχώς όχι και γονιδιακή – βλέπε σχόλια στον ‘Λόγο 3’).

Σήμερα πάντως, η μαθητική παρέλαση στην ουσία αυτοκαταργείται από τμήμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας ως παρωχημένη και αναχρονιστική, από τα ίδια τα σοφά παιδιά, κυρίως τους μαθητές του λυκείου, τα οποία την αντιμετωπίζουν με μία άκρως ‘χαλαρή και καλά άνεση, βασικά να πούμε αφού’, χωρίς εθνικές επάρσεις, κάτι μεταξύ χαβαλέ, επίδειξης μόδας για μίνι φούστες και γόβες-στιλέττα, αλλά κυρίως απώλειας μαθητικών ωρών με πρόσχημα τις πρόβες. Ίσως ο συγκεχυμένος τρόπος αποτύπωσης των ιστορικών γεγονότων και κυρίως ο τρόπος που αυτά τους διδάσκονται και τους μεταδίδονται, να έχει συμβάλλει στο να εμφανίζεται και να δρα ο Γιώργος Ολύμπιος (μα τώ Θεώ το άκουσε ο γράφων και αυτό από φοιτητές, ενώ τη γλύτωσε ο Ρούλης Κολοκοτρώνης και ο Σάκης Διάκος) κάπου στο 1940, το ‘ΟΧΙ’ να το είπαμε στους Αλβανούς στο Ιταλικό μέτωπο το 1821 και τη σβάστικα να την κατέβασε ο Γκλέτσος από την Ακρόπολη.

Ωστόσο στις μικρές ηλικίες, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Η σύνταξη της εφημερίδας μας, παρ’ όλο που θεωρεί τις παρελάσεις γενικώς υπολείμματα ενός μιλιταριστικού πνεύματος, ειδικά για τα πιτσιρίκια μας βάζει νερό στο κρασί της. Επειδή γνωρίζει τη μεγάλη τους χαρά και υπερηφάνεια, όπως αυτά την καταλαβαίνουν με την ψυχούλα τους, να εκπροσωπούν τον Σύλλογό μας στην εμφάνιση όλων των επώνυμων πολιτιστικών συλλόγων της πόλης μας, έως ότου μεγαλώσουν και καταργήσουν και αυτά με τη σειρά τους αυτή τη νοοτροπία, -αν θα υπάρχει τότε- τα παρακολουθεί και τα χειροκροτεί με ενθουσιασμό στην δημόσιά τους εμφάνιση, θεωρώντας τα μία όαση τρυφεράδας, μέσα στους σκληρούς και παράφωνους ήχους των ερπυστριών των αρμάτων μάχης. Εξ άλλου, όλη η χάρη τους είναι ακριβώς η αθωότητα του ασύντακτου βηματισμού τους, που μοιάζει με το βήμα του κύκνου και όχι με εκείνο της χήνας.

Ο Κοινωνικός Ρόλος του Δημόσιου Πανεπιστημίου

ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕ ΤΟΝ ΠΥΡΟΠΛΗΚΤΟ ΔΗΜΟ ΦΙΓΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΗΛΕΙΑΣ

Οι ευτυχείς την φύσιν βεβηλούσι. Της λύπης είναι τέμενος η γη.

Αγνώστου πόνου δάκρυ στάζει η αυγή

αι ορφαναί εσπέραι αι χλωμαί πενθούσι·και ψάλλει θλιβερά η εκλεκτή ψυχή.

Ακούω στεναγμούς εν τοις ζεφύροις. Βλέπω παράπονον επί των ίων.

Αισθάνομαι του ρόδου αλγεινόν τον βίον·μυστηριώδους λύπης τους λειμώνας πλήρεις

κ' εντός του δάσους του πυκνού λυγμός ηχεί.

Κ.Π. Καβάφης

Η πανεπιστημιακή κοινότητα του Αριστοτελείου, όπως και όλη η Ελλάδα, συγκλονίστηκε από τις φοβερές καταστροφές που προκάλεσαν οι πυρκαγιές το φετινό καλοκαίρι. 75 συνολικά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ 2.700.000 στρέμματα γης στην Πελοπόννησο, την Εύβοια, το Πήλιο, την Κεφαλλονιά, τον Γράμμο, τα Πιέρια, την Πάρνηθα, την Πεντέλη, τον Υμηττό και άλλες περιοχές της χώρας έγιναν παρανάλωμα του πυρός, από το οποίο δεν γλύτωσε ούτε ο χώρος της Αρχαίας Ολυμπίας και το ιερό τοπίο της.

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, κλίνοντας το γόνυ με ευλάβεια στους νεκρούς και στα νεκρά τοπία και συμπάσχοντας μαζί με τους νέους μετανάστες και πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα, αντέδρασε άμεσα. Ξεκινώντας μία γιγαντιαία προσπάθεια για την επούλωση των πληγών που άφησε πίσω της η τεράστια αυτή καταστροφή, με απόφαση της Συγκλήτου του, ενέκρινε κατ’ αρχάς ένα κονδύλιο της τάξης των 200.000 € (από τους λογαριασμούς της Επιτροπής Ερευνών και της Εταιρίας γιά την αξιοποίηση και διαχείριση της περιουσίας του Α.Π.Θ.) και ‘υιοθέτησε’ έναν Δήμο του νομού Ηλείας, τον Δήμο Φιγαλείας, με απώτερο στόχο να συμβάλλει στην ανοικοδόμησή του, στην αποκατάσταση των παραγωγικών του υποδομών και στην επανάκτηση της συνοχής του βαριά τραυματισμένου κοινωνικού του ιστού.

Στο πνεύμα αυτό, κλιμάκιο πανεπιστημιακών δασκάλων με επικεφαλής τον Αντιπρύτανη κο Σ. Πανά και μέλη τους Ι. Θεριό (Γεωπονική Σχολή), Π. Στεφανίδη (Σχολή Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος), Γ. Αρσένο (Κτηνιατρική Σχολή), Χ. Αντωνόπουλο (Πολυτεχνική Σχολή-Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών) και Γ. Συνεφάκη (Πολυτεχνική Σχολή-Τμήμα Αρχιτεκτόνων), επισκέφθηκαν από τις 11 έως 13 Σεπτεμβρίου τον Δήμο Φιγαλείας και τον όμορο Δήμο Ανδρίτσαινας, ώστε να έχουν μία πρώτη εικόνα των καταστροφών και να συντονιστούν με τις τοπικές αρχές για τις αναγκαίες πρωτοβουλίες και τις άμεσες παρεμβάσεις.

Ο σημερινός καποδιστριακός Δήμος Φιγαλείας (περί τους 2.200 κατοίκους - συνένωση 8 οικισμών - βασικές παραγωγικές πηγές η γεωργία και η κτηνοτροφία) με έδρα την Φιγάλεια, η οποία υπήρξε κατά την αρχαιότητα μία από τις ισχυρότερες αρκαδικές πόλεις, κατάφερε να μην έχει απώλειες ως προς το κτιριακό του δυναμικό, χάρις στην αυτοθυσία των κατοίκων του. Απώλεσε όμως όλο σχεδόν το παραγωγικό κεφάλαιο του, το οποίο μειώθηκε κατά 300.000 ελαιόδενδρα, ενώ σχεδόν όλες οι στάνες και πολλές αγροικίες καταστράφηκαν. Οι ήδη υποβαθμισμένοι οικιστικοί πυρήνες του Δήμου περιβάλλονται πλέον από ένα Δαντικό τοπίο, με ορίζοντα μόνον τεράστιες εκτάσεις καμμένης γης.

Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι και άγρια μέντα και έβγαζε η γης το πρώτο της κυκλάμινο,

τώρα χωριάτες παζαρεύουνε τσιμέντα και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο.

Ν. Γκάτσος

Οι άμεσες ενέργειες του Α.Π.Θ. για την αποκατάσταση της πληγείσας περιοχής, κινούνται σε 5 άξονες :

1. Γεωτεχνικές παρεμβάσεις για την στήριξη των εδαφών των καμμένων δασών και ελαιώνων, ώστε να αποφευχθούν κατά το δυνατόν οι κατολισθήσεις από τις χειμερινές βροχοπτώσεις και να προστατευθούν οι οικισμοί και οι υποδομές τους.

2. Παρεμβάσεις για την ανασυγκρότηση και αποκατάσταση του γεωργοκτηνοτροφικού παραγωγικού κεφαλαίου, με προσφορά εξειδικευμένης τεχνογνωσίας από τα αντίστοιχα Τμήματα και Σχολές του.

3. Παρεμβάσεις για την ανασυγκρότηση και αποκατάσταση του κοινωνικού ιστού του Δήμου, με αποστολή ειδικών καθηγητών, για την ψυχολογική στήριξη των κατοίκων και κυρίως των παιδιών.

4. Παρεμβάσεις για την αποκατάσταση των εκπαιδευτικών, πολιτιστικών και μορφωτικών υποδομών, με την εξυγίανση και αναμόρφωση του τραγικά εγκαταλελειμμένου κτιρίου του Γυμνασίου & Λυκείου της Φιγαλείας.

5. Συνολική θεώρηση των προβλημάτων της ευρύτερης περιοχής και αναπτυξιακές προτάσεις για την ανασυγκρότηση του και την ανάδειξη των φυσικών, ιστορικών και αρχαιολογικών του τόπων, με την εκπόνηση Ειδικών Χωροταξικών και Περιβαλλοντικών μελετών από το αντίστοιχο Τμήμα της Πολυτεχνικής Σχολής. Οι μελέτες αυτές θα έχουν ως στόχο, εκτός των άλλων, και την μελλοντική αποφυγή της συγγραφής δραματικών στίχων όπως του Ν. Γκάτσου.

Το πνεύμα της παρέμβασης του Α.Π.Θ. κινείται σε μία λογική, όχι μόνον της αποκατάστασης και της επούλωσης των πληγών, αλλά και της ταυτόχρονης εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των κατοίκων πάνω στα ζητήματα της παραγωγικών τους δραστηριοτήτων. Ίσως αυτό να είναι και η σημαντικότερη παρακαταθήκη που θα μείνει γιά τις επερχόμενες γενεές και θα συμβάλλει ενεργά στην αναστροφή των τάσεων μετανάστευσης που υπήρχε ήδη και ενδέχεται να αυξηθεί μετά τις καταστροφές του Αυγούστου. Ήδη αρκετές από τις παραπάνω παρεμβάσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, χρηματοδοτούμενες από το Α.Π.Θ. και κινούνται σε αυτό το πνεύμα.

Εάν ο ρόλος ενός Πανεπιστημίου είναι να παράγει γνώση και να προωθεί την έρευνα και τις επιστήμες, ο ρόλος ενός Δημόσιου Πανεπιστημίου εμπεριέχει επιπλέον και μία ανεκτίμητη κοινωνική διάσταση : Να συμβάλλει στη διαρκή επαύξηση της κοινωνικής συνοχής, της κοινωνικής αρωγής και αλληλεγγύης και στην εξάλειψη των κοινωνικών, οικονομικών και μορφωτικών ανισοτήτων μεταξύ των πολιτών. Με τις παρεμβάσεις του αυτές στις πληγείσες περιοχές, το Α.Π.Θ. δεν κάνει τίποτε άλλο από το να πιστοποιεί ακόμη μία φορά ότι έχει απόλυτη συναίσθηση του ρόλου του ως του μεγαλύτερου δημόσιου ακαδημαϊκού ιδρύματος της Ελλάδας.

Γιώργος Συνεφάκης – Τμήμα Αρχιτεκτόνων

Νέα Περίοδος 2007-2008

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΜΗΝΕΣ

1. Σάββατο 20 Οκτωβρίου 2007, από τις 21.00 και μετά στη λέσχη μας

Η 1^η Συνεστίαση του Συλλόγου μας για την περίοδο 2007-2008 – Γνωριμία με το νέο Δ.Σ.

Ελάτε όλοι να συναντηθούμε ξανά και να περάσουμε καλά, με άφθονα τερψιλαρύγγια, υγρά και στερεά – Τιμή 10 €

2. Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2007 – Ο Σύλλογος παρελαύνει στην Εθνική Εορτή της 28^ης / 10^ου

Όλοι μας στην παραλιακή λεωφόρο ή μπροστά στις τηλεοράσεις μας, για να καμαρώσουμε τα λεβεντόκορμα μικρά μας, να μας εκπροσωπούν επάξια και να τιμούν τους πεσόντες του 1940.

3. Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2007, ώρα 11.00, μπροστά στο Κέντρο Αιμοδοσίας του ΑΧΕΠΑ – Συλλογική Αιμοδοσία στη μνήμη του Βασίλη Θεοδωρή (του Μπίλλη μας). Ελάτε όσοι μπορείτε, να ξαναγεμίσουμε με φιάλες την Τράπεζα αίματος του Συλλόγου, που εμείς την αδειάσαμε. Σώζουμε ζωές ανθρώπων που αγαπάμε και συνανθρώπων μας. (Υπεύθυνοι από το Δ.Σ.: Δ. Κοκκινοπλίτης, Ε. Παπαδάμ, Α. Γαζέτη, Μ. Καψάλη)

4. Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2007, ώρα 11.30, στη λέσχη μας – Παρουσίαση της ερευνητικής εργασίας της νέας αρχιτέκτονος Βίκης Μπώλου : ‘Η εξέλιξη των τόπων λατρείας στο ευρύτερο περιβάλλον του Λιβαδίου Ολύμπου’. Η Βίκη Μπώλου μελέτησε τις εκκλησίες του Λιβαδίου, τις αποτύπωσε αρχιτεκτονικά (για πρώτη φορά) και θα μας καταθέσει τις απόψεις τις. Η εργασία παραδόθηκε στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Α.Π.Θ. στις 9/10/2007 και η αρχιτέκτων θα μας παρουσιάσει τον πνευματικό της μόχθο.

5. Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2007 στην Λάρισα – Καταστατική Γενική Συνέλευση και Εκλογές για την ανάδειξη νέου Δ.Σ. στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων. Ο Σύλλογός μας συμμετέχει με 3 εκπροσώπους, τους οποίους εξέλεξε η Γ.Σ. στις 10/6/2007 (Γ. Συνεφάκης, Ι. Φακαλής, Δ. Καπέτης).

6. Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2007, ώρα 11.30 στη λέσχη μας – Διάλεξη του Β. Δημητριάδη, Καθηγητού Πολεοδομίας του Α.Π.Θ. με θέμα : ‘Η παραδοσιακή κατοικία. Οδοιπορικό από την Πίνδο στον Όλυμπο’. Ο καθηγητής Β. Δημητριάδης, καλός φίλος του Λιβαδίου και του Συλλόγου μας, θα μας καταθέσει τις γνώσεις του πάνω στην ιστορία και την εξέλιξη της κατοικίας στα βλαχοχώρια της Πίνδου και του Ολύμπου.

7. Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου 2007, ώρα 20.00 – Ο Αη Βασίλης έρχεται στη λέσχη μας και μοιράζει δώρα στα παιδάκια του Συλλόγου

----------------------------------

Αγαπητοί συμπατριώτες, σημειώστε από τώρα μία ημερομηνία :

Κυριακή 30 Μαρτίου 2008, ώρα 11.00, στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο της Δ.Ε.Θ.

Τα 100^α γενέθλια του Συλλόγου μας – Συμβολή στην έκδοση ιστορικού λευκώματος

Το 2008 ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης ‘Ο Γεωργάκης Ολύμπιος’ (έτος ιδρύσεως 1908) συμπληρώνει 100 χρόνια παρουσίας στην Θεσσαλονίκη, στο Λιβάδι και στην Ελλάδα. Το Δ.Σ. στη συνεδρίασή του στις 20/9/2008, αποφάσισε να συμπεριλάβει στις εκδηλώσεις των 100^ων γενεθλίων του (30 Μαρτίου 2008) και την έκδοση ενός ιστορικού λευκώματος, με φωτογραφίες και κείμενα, χαρακτηριστικά της 100ετούς ζωής του Συλλόγου.

Παρακαλούνται λοιπόν όσα μέλη και φίλοι μας διαθέτουν ενδεικτικές (οικογενειακές ή μη) φωτογραφίες, με πρόσωπα ή στιγμιότυπα της ιστορίας και της κοινωνικής ζωής του Συλλόγου μας και του Λιβαδίου και θέλουν να συμβάλλουν στην μεγαλύτερη δυνατή πληρότητα της ύλης του λευκώματος, να επικοινωνήσουν με τα μέλη του Δ.Σ. (στο τηλέφωνο & fax. 2310.812666 ή με e-mail στις διευθύνσεις : sylivthe@otenet.gr, synefakg@arch.auth.gr, noylezas@otenet.gr ή purple_evi@hotmail.com), ώστε να δηλώσουν τη διαθεσιμότητά τους και να συντονιστούν με το Δ.Σ. Σημειώνεται ότι οι πρωτότυπες φωτογραφίες θα σαρωθούν εντός ενός λεπτού στο ηλεκτρονικό μηχάνημα του Συλλόγου (scanner) και θα επιστραφούν αμέσως. Σας ευχαριστούμε για την ευγενή σας προσφορά.